FORMACJA

W Domu Generalnym Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej w Jabłonowie Pom. każdego roku miesiąc maj przeżywany jest pod znakiem uroczystości zakonnych.

Postulantki rozpoczynają kanoniczny nowicjat; drugoroczne nowicjuszki w obrzędzie obłóczyn otrzymują habit zakonny; następnego dnia składają pierwsze śluby; siostry juniorystki odnawiają śluby czasowe, a inne składają profesję wieczystą.

Z historii nowicjatu

Warto przy tej okazji przypomnieć sobie, jak było na początku, czyli ponad 100 lat temu. Kanoniczny, czyli wymagany przez prawo kanoniczne okres nowicjatu, uważany był jako pierwszy etap życia zakonnego i nie można było otworzyć nowicjatu bez uprzedniego zatwierdzenia nowego zgromadzenia przez Władzę kościelną. Zgromadzenie Sióstr Pasterek uzyskało takie zatwierdzenie w 1909 roku – jako instytucja na prawach diecezjalnych - gdyż w ówczesnych warunkach, gdy kraj był pod zaborami, nie było to sprawą łatwą.

Nowe zgromadzenie formowało się już faktycznie od 8 grudnia 1894 roku, kiedy to Maria Karłowska przyjęła oficjalnie pierwszą kandydatkę, Kazimierę Jaworską, córkę swej współpracownicy Klementyny. W tym czasie pomocą w pracy wychowawczej służyła Jej także Magdalena Piechowiak. Obydwie z Kazimierą, po odbyciu czasu formacji, zostały pierwszymi pasterkami. Wtedy jednak Kościół pod zaborem niemieckim przeżywał okres katakumbowy, dlatego nie można było oficjalnie deklarować powstania nowego i w dodatku polskiego zakonu. Siostry – bo tak nazywały je wychowanki – mogły jedynie mówić o sobie, że są – jak to określiła Siostra Magdalena – „służebnicami i pasterkami odnajdywanych Bożych owieczek”.

Władza kościelna uznawała potrzebę i religijno-społeczną użyteczność Dzieła Marii Karłowskiej i pracującego z nią grona ofiarnych kobiet, ale nie mogła zatwierdzić ich zespołu jako zakonu.

Ks. Abp Stablewski polecił jednak Matce Marii opracować dla tej grupy regulamin i zasady postępowania, co Maria odczytała jako znak Woli Bożej w założeniu nowej rodziny zakonnej. Opracowany przez Nią w 1896 r. „Statut Zgromadzenia pod tytułem Dobry Pasterz przy kaplicy św. Marii Magdaleny” uzyskał ustne pozwolenie Arcypasterza, aby według niego żyły i formowały się duchowo wszystkie pracownice Zakładu. Marii zależało nie tyle na szybkim rozwoju ilościowym zgromadzenia, co raczej na pogłębieniu poziomu życia wewnętrznego kandydatek. Nie żałowała, więc trudu w pracy nad postulatem, czyli wstępnym okresem formacji, w którym widziała „filar i przyszłość zgromadzenia” (M.K.).

Zaraz po uzyskaniu zatwierdzenia Statutu Maria przystąpiła do szycia stroju zakonnego. Dla zawodowej krawcowej nie przedstawiało to żadnych trudności. Kiedy habit był gotowy, ubrała się w niego, udała się do ówczesnego prezydenta policji pruskiej i oświadczyła mu, że właśnie w tym „mundurze” widzi możliwość większej skuteczności oddziaływania na swoje wychowanki.

Być może sposób bycia tej dystyngowanej osoby sprawił, że prezydent uśmiechnął się i wyraził aprobatę: ”niech Pani tak pracuje, ja nie mam nic przeciwko temu!”. Wprost z biura Maria poszła do Ks. Arcybiskupa i opowiedziała z humorem o tym, jak uzyskała pozwolenie od wysokiego urzędnika na noszenie habitu „w pracy”. Arcypasterz, ubawiony tym zdarzeniem, podziwiając odwagę Marii, udzielił swego błogosławieństwa, dając przez to ustną aprobatę na powstanie nowego polskiego zgromadzenia zakonnego.

Maria uszyła z radością habity dla swoich - wówczas pięciu - pomocnic i w dniu 8 września 1896 roku dokonała formalnych obłóczyn pierwszych pasterek. Następnie Matka Maria uzyskała od prezydenta pozwolenie na „ubranie zakonne stałe, zastosowane praktycznie dla osób prywatnych, poświęcających się w Zakładzie”. Kuria Arcybiskupia udzieliła również kolejnego pozwolenia. W taki to sposób habity zakonne pasterek zaistniały i pozostały już na stałe w zgromadzeniu.

W dwa lata później Matka Maria uzyskała pozwolenie Ks. Arcybiskupa Stablewskiego na urzędowe otwarcie nowicjatu, po którym w dniu 8 września 1898 roku dokonała obłóczyn następnych postulantek. Kolejne obłóczyny odbyły się 19 marca 1900 r. Matka Maria mówiła: „ponieważ nie tak łatwo jest oderwać się sercem i ciałem od świata, daje się wstępującym czas nowicjatu, aby mogły utwierdzić się w pragnieniu i ocenie swego powołania i nabyć praktyk życia zakonnego. Nowicjat to szkoła cnót wszystkich, zaparcia się siebie, wyrobienia ducha”.

8 września 1900 roku nowicjuszki z roku 1896 złożyły na ręce spowiednika ks. kan. Juliana Echausta prywatne pierwsze śluby zakonne (nie mogły jeszcze złożyć ślubów oficjalnie, ponieważ nadal nie było urzędowego zatwierdzenia zgromadzenia). Formowane przez samą Założycielkę, pierwsze pasterki w odosobnieniu (siostry żyły bowiem wtedy jako klauzurowe), na żarliwej modlitwie popartej aktami pokuty, przygotowywały się wraz z Matką Marią do złożenia profesji wieczystej. Za pozwoleniem Arcypasterza w dniu 20 czerwca 1902 roku Matka i siedem sióstr złożyły śluby wieczyste prywatnie, przy konfesjonale, wobec spowiednika ks. Kazimierza Szołdrskiego. Do zwykłych ślubów zakonnych dodały wówczas czwarty ślub, przez który zobowiązały się do „pracy nad nawracaniem osób trudniących się zawodowo nierządem”. Przy ślubach wieczystych siostry obrały sobie również dodatkowego patrona lub tajemnicę wiary z pragnieniem oddawania jej szczególnej czci i kształtowania według niej swego życia. Matka Założycielka była odtąd w zgromadzeniu „Matką Marią od Pana Jezusa Ukrzyżowanego” i tak wielokrotnie podpisywała się w listach. Z całą świadomością obrała wtedy Chrystusowe „szaleństwo Krzyża” i ścisłą więź z Ukrzyżowanym Dobrym Pasterzem, gotowym na wszystko, aby swym owieczkom zapewnić zbawienie.

Formacja w zgromadzeniu

Odtąd nowicjat i śluby zakonne będą trwać w Zgromadzeniu Sióstr Pasterek nieprzerwanie. Obecnie siostry dodają do aktu ślubów „przyrzecznie poświęcenia się dla nawrócenia grzeszników”, które konsekruje je jako pasterki, dobrowolnie oddające swoje życie dla zbawienia ludzi zagubionych.

Formacja w zgromadzeniu

Przed rozpoczęciem nowicjatu kandydatka odbywa 9-cio miesięczny postulat, a następnie rozpoczyna nowicjat. Nowicjat w zgromadzeniu trwa 2 lata, z czego 1 rok stanowi tzw. rok kanoniczny.

Po pierwszej profesji czasowej, którą składają na jeden rok, siostry odnawiają ją następnie dwukrotnie na rok, a potem na trzy lata. Okres ślubów czasowych to tzw. juniorat, w którym młode siostry wchodzą głębiej w swą rodzinę zakonną i wdrażają się praktycznie w apostolstwo właściwe pasterkom. Po sześciu latach juniorystki składają śluby wieczyste. Podobnie jak od początku zgromadzenia, przy ślubach wieczystych każda siostra obiera sobie tzw. „tajemnicę”.

Widok na Nowicjat

Po 25, 50, 60, 65, 70 latach od pierwszej profesji, siostry dziękują Panu Bogu za lata życia zakonnego i obchodzą swe jubileusze.

            Módlmy się wzajemnie za siebie, za wszystkie siostry zakonne, a zwłaszcza za siostry pasterki, aby były wierne zasadom swej Błogosławionej Matki Założycielki, pogłębiały Jej ducha i  zapał apostolski i aby wytrwały w wierności do końca życia.